Τύποι ψυχοθεραπείας
Οι 4 βασικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις
Νοέμβριος 2021
Με την πληθώρα ψυχολογικών προσεγγίσεων από τους επαγγελματιες ψυχικής υγείας δεν είναι περίεργο που οι περισσότεροι ασθενείς μπερδεύονται και χάνουν πολύτιμο χρόνο προσπαθώντας να καταλάβουν ποια προσέγγιση είναι καλύτερη για αυτούς.
Σε αυτό το άρθρο επιχειρώ να κατηγοριοποιήσω τις βασικές κατευθύνσεις και εκφράζω μερικές απόψεις για την καθε μία.
Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία
Πρόκειται για μια μορφή θεραπείας που βασίζεται στην ψυχαναλυτική θεραπεία. Η συχνότητα των συνεδριών είναι συνήθως μια φορά την εβδομάδα και η θεραπεία ολοκληρώνεται σε μικρότερο χρονικό διάστημα απο την ψυχανάλυση, ανάλογα πάντα με τους θεραπευτικούς στόχους.
Μέσα από τον ελεύθερο συνειρμό το άτομο φέρνει στην επιφάνεια θέματα και συναισθήματα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος που το απασχολούν. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην παιδική ηλικία και στην αναζήτηση σχημάτων συμπεριφοράς και σκέψεων που επαναλαμβάνονται. Το ασυνείδητο γίνεται συνειδητό σταδιακά και οι πιθανοί μηχανισμοί άμυνας που αναπτύσσονται μέσα στο χρόνο ξεδιπλώνονται.
Σημαντικός είναι ο ρόλος της μεταβίβασης σε αυτή τη διαδικασία, όταν δηλαδή ο θεραπευόμενος ανακατευθύνει τα συναισθήματα για έναν γονιό του ή σύντροφό του στον ψυχοθεραπευτή, αλλά και της αντιμεταβίβασης, τα συναισθήματα του θεραπευτή προς τον θεραπευόμενο.
Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία
Κατά τη διάρκεια αυτής της μορφής θεραπείας το άτομο αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι οι καταστάσεις που δημιουργούν τα διάφορα προβλήματα αλλά ο τρόπος που διαχειριζόμαστε και ερμηνεύουμε αυτές τις καταστάσεις.
Βασική αρχή της είναι ότι κάθε συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα εκμάθησης και ότι για να την αλλάξουμε πρέπει να την τροποποιήσουμε μέσα από μια καινούργια διαδικασία μάθησης (οι λεγόμενες θεωρίες μάθησης).
Τέλος, αυτή η μορφή θεραπείας επιδιώκει αποτελέσματα, που είναι αντικειμενικά μετρήσιμα, για παράδειγμα, το πόσες φορές κατάφερε το άτομο να ξεπεράσει τη φοβία του να δώσει μια ομιλία σε ευρύ κοινό, να βρεθεί σε ένα χώρο που του προκαλεί στρες, να μιλήσει με αυτοπεποίθηση στο αφεντικό του κλπ.
Ανθρωπιστική
Η ανθρωπιστική ψυχοθεραπεία είναι επηρεασμένη από την ανθρωπιστική φιλοσοφία και τον μαρξισμό, όπου το άτομο είναι υπεύθυνο για τις επιλογές του.
Σε αντίθεση με άλλες θεραπείες δίνεται έμφαση στο παρόν του ατόμου και όχι στο παρελθόν του, ενώ τονίζονται τα δυνατά σημεία του και η ανάπτυξη των δυνατοτήτων του. Το κάθε άτομο είναι μοναδικό και αξιόλογο ανεξάρτητα από αν η δράση του είναι θετική ή αρνητική. Στόχος της θεραπείας είναι η αυτογνωσία του ατόμου, η οποία και μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση της ζωής του.
Yπάρχουν πολλά ήδη θεραπείας που εμπίπτουν στην ανθρωπιστική, όπως η ανθρωποκεντρική και η Gestalt θεραπεία.
Συνδυαστική ή ολιστική θεραπεία
Η μορφή αυτή θεραπείας βασίζεται στη σχέση ανάμεσα στο μυαλό, το σώμα και το πνεύμα και ενθαρρύνει την αποδοχή του εαυτού παρά την αλλαγή του.
Στόχος της θεραπείας είναι το άτομο να χαλαρώσει, να μειώσει τις αντιστάσεις του και να απελευθερώσει τους φόβους του.